Biển báo lối thoát hiểm là một trong những biển báo an toàn không thể nào thiếu trong nhà máy, xí nghiệp, văn phòng, nhà hàng, khách sạn, tòa nhà cao ốc......
2.2. Tiêu chuẩn quốc tế về nguyên tắc và yêu cầu thiết kế đối với ký hiệu bằng hình vẽ
Ví dụ về ký hiệu bằng hình vẽ và biển báo an toàn đã được chuẩn hóa và đăng ký được cho trong Phụ lục A.
3. Đánh giá tính dễ hiểu của biển báo an toàn (bao gồm nhãn an toàn sản phẩm) và ký hiệu thông tin công cộng
CHÚ THÍCH: Các tiêu chuẩn quan tâm khác được liệt kê trong Thư mục tài liệu tham khảo.
Để hiển thị lối thoát hiểm đến khu vực an toàn
Nội dung hình ảnh
Thể hiện một người đang đi qua cửa ra vào (sang bên trái)
Lĩnh vực ứng dụng
Sử dụng hàng ngày ở nơi làm việc và nơi công cộng
Hình thức ứng dụng
Chỉ dẫn an toàn
Sử dụng ký hiệu mũi tên bổ sung để đưa ra thông tin hướng dẫn (E005,
E006)
Sổ tay hướng dẫn và và các thông báo an toàn
Sử dụng ký hiệu bổ sung để làm rõ ràng hơn
Thông tin bổ sung
Xem ISO 3864-1 về ví dụ sử dụng
1. Thiết kế ký hiệu bằng hình vẽ mới
1.1. Quy trình cơ bản
Nếu chưa có ký hiệu thích hợp nào, thì tuân theo quy trình thiết
kế, đầy đủ và chuẩn hóa được quy định trong tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn quốc
gia liên quan (xem Bảng 2).
Trường hợp ký hiệu bằng hình vẽ để sử dụng trong biển báo an toàn
hoặc nhãn an toàn sản phẩm, điều thiết yếu là màu sắc an toàn đối với biển báo
hoặc nhãn cần phù hợp với ISO 3864-1.
1.2. Bối cảnh sử dụng
1.2.1. Đối với người thiết kế ký hiệu bằng hình vẽ
Điều quan trọng đối với người thiết kế ký hiệu bằng hình vẽ và
biển báo an toàn là hiểu về bối cảnh sử dụng để hướng dẫn quyết định thiết kế.
Cụ thể, hành động do người tiêu dùng thực hiện và chi tiết về môi trường tự
nhiên, môi trường xung quanh và môi trường văn hóa-xã hội cần được xác định phù
hợp với các nguyên tắc thiết kế lấy con người làm trọng tâm (ví dụ xem ISO
13407).
Yếu tố bối cảnh sử dụng quan trọng có thể bao gồm:
- môi trường trong đó ký hiệu bằng hình vẽ, hoặc sự kết hợp giữa
ký hiệu bằng hình vẽ/biển báo (có thể kèm theo phần lời bổ sung) sẽ được sử
dụng;
- khoảng cách nhìn;
- điều kiện chiếu sáng và ánh sáng xung quanh (có thể bao gồm cả
tình huống khẩn cấp);
- mối quan hệ khi sử dụng với ký hiệu khác.
1.2.2. Lắp đặt và sử dụng ký hiệu bằng hình vẽ và biển báo an toàn
Yếu tố bối cảnh sử dụng cũng cần được xem xét khi ký hiệu bằng
hình vẽ và biển báo an toàn được áp dụng hoặc lắp đặt trong thực tế. Thảo luận
về các ví dụ dưới đây vượt quá phạm vi của tiêu chuẩn này, nhưng các ví dụ được
đưa ra để nhấn mạnh thực tế là ký hiệu bằng hình vẽ được nghiên cứu và thiết kế
tốt có thể mất đi hiệu lực nếu được sao chép hoặc sử dụng theo cách thức không
phù hợp.
Do đó, để tối đa hóa hiệu lực của ký hiệu bằng hình vẽ, có thể cần
xem xét các yếu tố bổ sung dưới đây (tùy thuộc vào loại ký hiệu bằng hình vẽ và
ứng dụng):
- tránh sử dụng màu sắc quá nhiều và không thích hợp;
- sự nhầm lẫn có thể có giữa màu nền và màu an toàn;
- sự tương phản giữa ký hiệu bằng hình vẽ và nền;
- kích thước;
- đặc tính của vật liệu và kết cấu (ví dụ: độ phản chiếu và độ
bền);
- ảnh hưởng của công nghệ sử dụng để tái tạo ký hiệu bằng hình vẽ;
- vị trí (ví dụ: cao, thấp) và tầm nhìn rõ ràng;
- ánh sáng (cả biển báo và xung quanh);
- nhu cầu sử dụng phần lời bổ sung để tăng tính dễ hiểu;
- mức độ bóng có thể ảnh hưởng đến khả năng đọc biển báo của một
số người;
- nhu cầu của những người khiếm thị, bao gồm cả mù màu.
2.1. Tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn quốc gia về ký hiệu bằng hình
vẽ và biển báo an toàn
Để kiểm tra xem đã có ký hiệu bằng hình vẽ với mục đích dự kiến
hay chưa, cần tham khảo các tiêu chuẩn cho trong Bảng 1 khi thích hợp.
Bảng 1 - Tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn quốc gia liệt kê ký hiệu
bằng hình vẽ và biển báo an toàn được chuẩn hóa và đăng ký
Loại ký hiệu bằng hình vẽ/biển báo
|
Tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn quốc gia
|
Ký hiệu thông tin công cộng
|
ISO 7001 (TCVN 4898)
|
Biển báo an toàn
|
ISO 7010 (TCVN 8092)
|
Ký hiệu bằng hình vẽ để sử dụng trên thiết
bị
|
ISO 7000
IEC 60417
|
2.2. Tiêu chuẩn quốc tế về nguyên tắc và yêu cầu thiết kế đối với ký hiệu bằng hình vẽ
Ví dụ về ký hiệu bằng hình vẽ và biển báo an toàn đã được chuẩn hóa và đăng ký được cho trong Phụ lục A.
Khi thiết kế ký hiệu bằng hình vẽ mới, tham khảo tiêu chuẩn trong
Bảng 2 khi thích hợp.
Bảng 2 - Tiêu chuẩn quốc tế về nguyên tắc và yêu cầu thiết kế đối
với ký hiệu bằng hình vẽ
Loại ký hiệu bằng hình vẽ/biển báo
|
Tiêu chuẩn quốc tế
|
Ký hiệu thông tin công cộng
|
ISO/TR 7239
|
Biển báo an toàn
|
ISO 3864-1, ISO 3864-2, ISO 3864-3,
ISO 17398
|
Ký hiệu bằng hình vẽ để sử dụng trên thiết
bị
|
IEC 80416-1, ISO 80416-2, IEC 80416-3,
ISO 80416-4
|
3. Đánh giá tính dễ hiểu của biển báo an toàn (bao gồm nhãn an toàn sản phẩm) và ký hiệu thông tin công cộng
CHÚ THÍCH: Các tiêu chuẩn quan tâm khác được liệt kê trong Thư mục tài liệu tham khảo.
Cách tốt nhất để đánh giá hiệu quả của ký hiệu bằng hình vẽ trong
việc truyền tải thông điệp dự kiến là theo hình thức đánh giá được kiểm soát và
khách quan bởi các cá nhân đại diện cho khách hàng mục tiêu.
Việc đánh giá khách quan cần bao gồm những điều dưới đây:
a) chuẩn bị cẩn thận và nhất quán các mẫu kiểm tra của loại ký
hiệu bằng hình vẽ để sử dụng trong quy trình kiểm tra;
b) lựa chọn khách quan và có hiểu biết một nhóm người đại diện cho
khách hàng mục tiêu; độ tuổi; giới tính và bất kỳ nhu cầu đặc biệt nào cần được
xem xét trong quá trình lựa chọn và các đối tượng nên từ nhiều hơn một quốc gia
và nền văn hóa;
c) quản lý và giám sát chặt chẽ quy trình kiểm tra;
d) xác nhận và phân tích ghi được về dữ liệu kiểm tra.
ISO 9186 đưa ra quy trình để đánh giá tính dễ hiểu của ký hiệu
bằng hình vẽ.
Mục đích của việc xác nhận, chuẩn hóa và đăng ký là để đảm bảo
rằng ký hiệu bằng hình vẽ và biển báo an toàn
- phù hợp với nguyên tắc thiết kế liên quan,
- không trùng lặp với ký hiệu đã có,
- đáp ứng tiêu chí dễ hiểu có thể chấp nhận được, nếu thích hợp,
và
- có thể nhập vào cơ sở dữ liệu cho việc truy tìm về sau.
Các quy trình xác nhận ký hiệu bằng hình vẽ khác nhau tùy thuộc
vào loại và việc sử dụng dự kiến của chúng. Thông tin về các quy trình này và
cách thức ký hiệu bằng hình vẽ được gửi đến ban kỹ thuật tương ứng để xác nhận
và đăng ký có thể có được bằng cách truy cập website của các ban kỹ thuật tương
ứng.